GS Trần Đình Long cho rằng, trong vấn đề thu hồi đất nông nghiệp, người nông dân luôn là đối tượng “cực khổ” nhất, do đó sửa Luật Đất đai cần để ý tới vấn đề này.
Tại hội nghị góp ý dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) do Hội đồng tham mưu khoa học và môi trường của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức chiều 6/3, các chuyên gia, nhà khoa học đã có nhiều đóng góp ý kiến xung quanh câu chuyện thu hồi đất, bồi hoàn cũng như vấn đề quy hoạch đất đai.
Làm sao để người dân không bị thiệt thòi
Đề cập đến việc thu hồi đất, đặc biệt là đất nông nghiệp, GS Trần Đình Long, Ủy viên Hội đồng cho rằng, phải lưu ý đến quyền lợi của người dân, bởi trong vấn đề này, người dân cày luôn là đối tượng “cực khổ” nhất.
“bây giờ, nhiều nhà ở như khu An Khánh (Hà Nội) vẫn còn bỏ hoang. Bất cập là vậy, nhưng lúc đền bù đất nông nghiệp, dân cày chỉ nhận được mức bồi hoàn rất thấp. Số tiền đó không đủ để người nông dân tái thiết sản xuất, kinh dinh và tái định cư", GS Trần Đình Long đề nghị quy định trong dự thảo luật lưu ý thêm quy định về thu hồi đất nông nghiệp, làm sao để người nông dân không phải chịu thiệt thòi.
GS.TS Trần Đình Long nêu quan điểm góp ý tại hội nghị
Theo PGS.TS Phạm Hữu Tiến, Ủy viên Hội đồng, thực tiễn hiện, sự chênh lệch giữa giá đất đền bù khi nhà nước thu hồi và giá đất sau khi chuyển đổi, đưa vào kinh doanh đang tạo ra các kẽ hở. Lần này, dự thảo Luật quy định giá đất theo giá thị trường là điều người dân mong chờ vì sẽ khắc phục được sự chênh lệch này.
“Người dân mong muốn Luật Đất đai làm sao để đời sống quần chúng. # thấy có lợi trong việc bồi thường giá đất, không bị thiệt thòi như trước đây, phải nhận đền bù giá bèo trong khi giá đất sau thu hồi đưa vào kinh doanh lại tăng gấp nhiều lần”, ông Phạm Hữu Tiến nêu ý kiến.
Về quy định cách định giá đất, GS.TS Lê Vân Trình, Ủy viên Hội đồng cho biết, trong dự thảo Luật đã bỏ khung giá đất, nhưng phương pháp xác định giá đất chỉ quy định rất đơn giản là “giao Chính phủ quy định chi tiết”. Khi Chính phủ biên soạn lại theo quan điểm của các bộ có liên tưởng sẽ không tránh khỏi tình trạng “quan liêu”, bởi thế nên quy định có tính chất định hướng, tính nguyên tắc về các phương pháp xác định giá đất một cách cơ bản.
Một vấn đề nữa là dự thảo luật chưa định nghĩa rõ thế này “thị trường”, trong khi thị trường đất ở nước ta chưa hoàn thiện với hiện tượng đầu cơ còn khá phổ thông và ảnh hưởng tới bít tất thị trường. Do đó cần làm rõ thế nè “giá phổ biến trên thị trường” bởi giá cả sẽ ngả nghiêng và đâu là căn cứ để biết đó là giá phổ quát để điều chỉnh giá đất.
“Cần lưu ý, khi đất nông nghiệp bị thu hồi thì giá đất được tính bằng giá đất nông nghiệp thấp hơn rất nhiều so với giá đất thương mại và đất ở sau khi đã chuyển đổi mục đích. Đây là nguyên do dẫn tới việc nông dân đòi quyền lợi và kéo dài thời gian phóng thích mặt bằng”, GS Lê Vân Trình cho biết.
Lập quy hoạch, kế hoạch dùng đất phải công khai, công tâm
liên quan vấn đề quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, PGS.TS Phạm Hữu Tiến cho biết, bấy lâu việc lập quy hoạch, kế hoạch dùng đất chưa biểu lộ được tính khách quan, tính cấp thiết của phát triển KT-XH, an ninh quốc phòng. Việc khoanh vùng đất, lập quy hoạch, kế hoạch dùng đất, điều chỉnh quy hoạch hầu như người dân không ai biết; thậm chí khoanh vùng đất, lập quy hoạch rồi để đấy, không ai dùng đất.
“Tấc đất, tấc vàng, giờ lại bỏ đấy, nên nên dân bức xúc lắm”, ông Tiến cho biết, điều người dân mong mỏi là làm sao việc lập quy hoạch, kế hoạch phải công khai, công tâm, căn cứ vào nhu cầu phát triển địa phương cũng như cả nước, tránh bị động.
PGS.TS Phạm Hữu Tiến phát biểu góp ý tại hội nghị
Theo ông Phạm Hữu Tiến, luật hiện hành và cả dự thảo Luật quy định trách nhiệm của người dân khi không chấp hành quy hoạch hay thu hồi đất, song lại không quy định bổn phận của cơ quan quản lý nhà nước trong vấn đề này. Vì không ràng buộc trách nhiệm cơ quan quản lý, thực thi một cách chặt chẽ nên đã tạo thành kẽ hở dẫn đến tham nhũng, trục lợi trong lĩnh vực đất đai.
Ông yêu cầu cần thực hành nghiêm việc công khai, ban bố quy hoạch, kế hoạch (trừ trường hợp đặc biệt vì an ninh quốc phòng) dùng đất và thu hồi đất để dân chúng giám sát; có cơ chế xử lý nghiêm không chỉ đối với người dân không tuân các quy định luật pháp mà còn đối với những cá nhân chủ nghĩa và cơ quan quản lý nhà nước không thực hành đúng các quy định của luật.
Cùng bàn nội dung này, GS.TS Trần Đình Long cho biết, dự thảo luật quy định khi lập quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch phải lấy quan điểm quần chúng. #, song ông kiến nghị nên quy định cụ thể tỷ lệ bao nhiêu phần trăm người dân đồng ý thì mới được ưng chuẩn.
"Nếu chỉ lấy ý kiến thì tức là người dân chỉ có quan điểm và quan điểm chỉ để tham khảo. Cần phải quy định cụ thể về tỷ lệ người dân đồng ý với quy hoạch hay điều chỉnh quy hoạch đất đai", GS Long kiến nghị./.
Theo Kim Anh
VOV